Gee
vir my van daai rooi goed. Weet jy waarna ek verwys? Jip, dis
natuurlik Esau wat sy reg as eersgeborene ruil vir ’n pot lensiesop.
En dit blyk of dit nie eers die hele pot was nie. Het jy ook al moeg
van die werk afgekom en dan kan jy nie wag om iets te verslind nie?
Dink by jouself: 6 uur vanaand strompel jy by die huis in, doodmoeg,
siek en sat vir die baas, probleme en verkeer en op die tafel het
vroulief vir jou ’n klompie lekkernye uitgepak. Klein
vleispasteitjies, hoenderboudjies, frikkadelletjies, gebakte
aartappeltjies, stukkies heerlike boerewors en vars, sagte
broodrolletjies met dik botter. Vroulief sê: “Skattie, eet soveel
as jy wil.” Op daardie oomblik kom Jannie ingehol en sê luidkeels:
“Pappa, Pappa, kom maak asb. gou my fiets se wiel reg voordat dit
donker is”. Dit sou ’n moeilike keuse wees, nè?
Gen. 25:19-34
Hier volg besonderhede oor Isak seun van Abraham: Abraham was Isak
se pa, en toe Isak veertig jaar oud was, het hy met Rebekka getrou.
Sy was die dogter van Betuel, 'n Arameër uit Paddan-Aram, en 'n
suster van Laban die Arameër. Isak het tot die Here gebid oor sy
vrou, want sy was kinderloos. Die Here het sy gebed verhoor, en sy
vrou Rebekka het swanger geword. Die kinders het in haar teen mekaar
gestamp, en toe sê sy: “Waarom gebeur so iets met my?” Sy het toe
die Here gaan raadpleeg, en Hy het vir haar gesê: “Daar is twee
nasies in jou, twee volke uit jou sal van mekaar geskei word. Een
sal sterker wees as die ander, die oudste sal die jongste dien.” Toe
Rebekka haar kinders in die wêreld bring, was dit tweelingseuntjies.
Die eerste is gebore: rooi, vol hare soos 'n veljas, en hy is Esau
genoem. Sy broer is na hom gebore en dié se hand het aan Esau se
hakskeen vasgehou. Hy is Jakob genoem. Isak was sestig jaar oud toe
hulle gebore is. Die seuns het grootgeword. Esau was 'n ervare
jagter, 'n man van die veld; Jakob was 'n rustige mens, hy het tuis
gebly. Isak het vir Esau voorgetrek, want Isak het van wildsvleis
gehou. Rebekka weer het vir Jakob voorgetrek. Op 'n dag terwyl Jakob
lensiesop aan die kook was, kom Esau doodmoeg uit die veld daar aan
en sê vir Jakob: “Laat my gou van die rooi goed wegsluk, van daardie
rooi goed. Ek is doodmoeg!” Daarom is hy Edom genoem. Toe sê Jakob
vir hom: “Verkoop eers jou reg as eersgeborene aan my.” Esau het
geantwoord: “Ek gaan tog sterf. Wat baat dit my om die eersgeborene
te wees?” Jakob sê toe vir hom: “Beloof my nou met 'n eed dat jy jou
reg as eersgeborene aan my oormaak.” Esau het dit gedoen en so sy
reg as eersgeborene aan Jakob verkoop. Daarna het hy vir Esau brood
en lensiesop gegee, en hy het geëet. Toe hy klaar was, het hy
uitgestap. Dit is hoe min Esau gedink het van sy reg as eersgeborene.
’n Vreemde verhaal wat hom hier
afspeel tussen twee broers (’n tweeling), wat hemelsbreed van mekaar
verskil. Jakob, sy ma se kind, wat rustig by die huis bly en iets
lekker maak om te eet; Esau, sy pa se oogappel wat ’n man van die
veld was. Esau kom moeg uit die veld uit, bruingebrand en gespierd.
Dit klink amper of hy soos Hagar die verskriklike gelyk het. Maar in
een onbesonne oomblik gooi hy sy reg as eersgeborene weg vir een
enkele ete. “Dit is hoe min Esau gedink het van sy reg as
eersgeborene” (vers 34). Storm in, eet hom dik, slaan selfvoldaan op
sy maag en stap uit en gaan lê dalk op sy kooi. Hy het ingestap met
die reg as eersgeborene, honger. Hy stap uit – lekker geëet, maar
verloor iets geweldig kosbaar.
Die eersgeborene was nie sommer ’n
hierjy storie nie. Hy sou ⅔ van alles van sy pa erf en ook die
familie se beheer en bestuur oorneem. Na die pa se afsterwe neem die
oudste seun die leiding van die groep oor. Maar jy sien, mens kyk
altyd in die voordele vas, maar daar is ’n ander kant en dit is
die verantwoordelikheid wat daarmee saamgaan. ’n Leier se werk is
nie ’n maklike werk nie. Alles wat die pa tot hiertoe reggekry het,
land alles op die skouers van die oudste.
Mens kan aflei dat Esau al die
kwaliteite van ’n goeie leier gehad het. Hy was ’n veld-ou, besig,
hardwerkend, bietjie impulsief. Hy kon gesag afgedwing met sy rowwe
voorkoms. Sy manlikheid was vir sy pa ’n sieraad en sy pa het hom as
’n gebore leier gesien. Jakob word so half as ‘n “softie” uitgebeeld,
mamma se seuntjie wat by die huis gebly het en deur sy ma voorgetrek
is. Hy was dalk meer berekenend en versigtig, konserwatief in sy
uitkyk en het meer langtermyn gedink as om alles net te doen en
klaar te kry. Jakob was net enkele minute jonger as Esau en net
hierdie enkele minute het hom weggehou van die voordele van die
eersgeborene se regte. Was hy ’n sluwe ou? So ’n
onder-draai-die-duiwel-rond-karakter? ’n Rukkie later sou hy
deelneem aan sy ma se bedrog om sy pa se seën te kry. Sy ma het ’n
bokvelletjie vasgemaak aan sy arms sodat sy pa sou dink dis die
harige Esau. Toe kom hy met die truuk wat eiendomsagente vandag nog
gebruik. Hulle sê mos jy moet uie braai in jou kombuis wanneer
voornemende kopers kom huis kyk. Daai lekker huislike reuk beïnvloed
hulle dalk! Toe slaan Jakob vir Esau op daai een sagte plekkie waar
hy uiters kwesbaar is. Die pad na ’n man se hart loop hoeka deur sy
maag!
Nou kom ons by ’n vreemde vraag:
Gen. 25:22-23
Die kinders het in haar teen mekaar gestamp, en toe sê sy:
“Waarom gebeur so iets met my?” Sy het toe die Here gaan raadpleeg,
en Hy het vir haar gesê: “Daar is twee nasies in jou, twee volke uit
jou sal van mekaar geskei word. Een sal sterker wees as die ander,
die oudste sal die jongste dien.”
Vóór hulle geboorte het die
Here vir Rebekka gesê: “Die oudste sal die jongste dien”. Dis vir my
baie vreemd, want hier lyk dit of Esau die slagoffer is van God se
plan. Hoekom op aarde is Jakob dan nie eerste gebore nie? Dis tog
moontlik vir God, of hoe? Of het Esau anders uitgedraai in sy lewe
as wat God se plan vir hom as leier was? Hoekom dink ek so
onwillekeurig aan Judas Iskariot? Judas het sy saligheid vir 30
muntstukke verruil en Esau sy reg as eersgeborene vir ’n pot sop.
Mal 1:2-3
Ek het julle lief, sê die Here. Maar julle vra: “Hoe het U ons lief?”
Esau was tog Jakob se broer, sê die Here, en tog het Ek vir Jakob
liefgehad en vir Esau gehaat. Ek het sy bergland 'n verlate plek
gemaak, sy woongebied vir die woestynjakkalse gegee.
Sjoe, dis harde woorde! Hoekom sou
die Here vir Esau haat? Dit lyk so half of God nie vir Esau
uitverkies het nie, want twee groot insidente vind plaas om Esau met
Jakob te vervang. Eers die pot sop-episode, waar Esau willens en
wetens afstand doen van ’n reuse nalatenskap en dan later waar Isak
bedrieg word, sodat hy vir Jakob die familie-seën gee. Toe Isak
agterkom wat gebeur het, moes hy vir Esau sê: “Ek het nie nog ’n
seën vir jou nie”. Jitte, ek wonder so by myself of God hierdie ding
ge-orkestreer het, of Hy dit net toegelaat het en of dit totaal uit
Sy hande was.
Vir my gaan een van die lesse uit
hierdie stuk geskiedenis oor keuses. Hoe lyk ons keuses as daai pot
lensiesop voor ons neergesit word? Hoeveel is mense nie bereid om
prys te gee vir die lekkerte wat gewoonlik van korte duur is nie.
Wat is my en jou prys? Die slim mens sê elke mens het ’n prys, ’n
“soft spot”, ’n Achilles heel, waar jy maklik uitgehaal word as daar
’n draaibal kom. Esau se hele toekoms, en dié van sy nageslag, is in
die gedrang gebring deur die een swak besluit wat hy neem toe hy
kwesbaar was. Ek glo elkeen van ons het ’n stuk Esau in ons waarmee
ons verkeerde besluite maak in ’n oomblik van swakheid. Esau se swak
plek was sy hongerte – dit lyk so onskuldig – maar hy het nie aan
die konsekwensies gedink nie. Party mense se swak plek is geld, waar
’n oomblik se “quick buck” bankrotskap teweegbring. Party mense se
kortstondige genot wanneer oor die draad gespring word na die
skelmpie, maak dat daardie persoon eendag alleen oud word. Sommige
se “pot lensiesop” kom in die vorm van ’n drankbottel, wat maak dat
jy te gou sterf weens jou liggaam wat inkonk, om dan ook niemand
langs jou bed te hê in jou alleentyd nie. ’n Paar honderd rand word
gegaps by die werk, in ruil vir jare in die tronk. Esau se woorde
was: “Ek gaan tog sterf, wat baat dit my om die eersgeborene te wees”?
Vriend, ek glo nie Esau was ’n “victim” van God se planne nie. God
het geweet hoe Esau gaan kies. Net so min is ek en jy slagoffers van
God se planne. Daarom werk hierdie verskoning van: “so gemaak en so
laat staan” nie.
Vandag se keuse kan ’n leeftyd se
invloed vir jou hê. Kom ons dink voor ons doen.